Συμφωνητικό του 1837 για την μίσθωση του «ιδιόκτητου Χωριού Καράς»

Μέχρι το 1833, οι Τούρκοι δεν είχαν εγκαταλείψει ακόμα την Αττική και οι αγοραπωλησίες γης συνεχίζονταν.

Το 1834 το τσιφλίκι «Καράς» πωλείται στον Άγγλο Κάρολο Βρέσβιντζ, Αυτός είχε σαν εκπρόσωπο και επιστάτη τον Ιωάννη Χιλλ με τον οποίο το 1837, ο κτηματίας Νικόλαος Μπάτης υπογράφει το Συμφωνητικό, αριθμ.5908 μίσθωσης του τσιφλικιού.

Από το Συμφωνητικό αυτό διαμορφώνει κανείς μια εικόνα (πραγματική ή πλασματική) για το τι συνέβαινε την εποχή εκείνη, στον χώρο που αργότερα χτίστηκε η Ηλιούπολη.

Συμφωνητικό 1837

«Ενώπιον εμού του συμβολαιογράφου Αθηνών Κ. Κοκκίδου εν τω υπ’ αριθμ. 59 επί της οδού Αιόλου γραφείο μου, εμφανισθέντες ο κύριοι Ιωάννης Ε. Χιλλ και Νικόλαος Μπάτης κτηματίας, κάτοικοι Αθηνών γνωστοί μη ομολόγησαν ότι συνεφώνησαν μεταξύ τους ως έπεται:

Ο κ. Ι. Ε. Χιλλ, έχων υπό την επιστασία του το εν τη Αττική χωρίον “Καρά” ιδιόκτητον του Κυρίου Καρόλου Χολ Βρέσβιντζ, Άγγλου, μισθώνει το χωρίον τούτο ολόκληρον μεθ’ όλας τας συμπεριλαμβανομένας εις αυτό γαίας, και τα εν αυτώ ποιμενόμενα ζώα ως πρόβατα, βόας και μελίσσια εκατόν τριάκοντα επτά, (137) ευρισκόμενα εις χείρας του Χρήστου Τρίμη, τα δε πρόβατα τετρακόσια τριάκοντα πέντε (435) τον αριθμόν, ευρισκόμενα εις χείρας του Γεωργίου Χελιώτου έχοντος προς τούτοις και τέσσαρας βόας κοληγικούς, δύο γελάδια και πέντε μοσχάρια όλα κοληγικά με τον ιδιοκτήτην, τέσσαρας βόας όλους κοληγικούς ευρισκόμενους εις χείρας του Ιωάννου Χελιώτου καθώς και μίαν γελάδα και εν μοσχάρι του ιδιοκτήτου, έτι δε τέσσαρας βόας κοληγικούς και εν μοσχάρι θήλυ, του ιδιοκτήτου ευρισκόμενα εις χείρας του Μήτρου Κολελιού και έτερον ένα βουν ευρισκόμενον εις χείρας του Αντωνίου Αποσπόρη.

Η παρούσα μίσθωσις γίνεται επί πέντε συνεχή έτη από της σήμερον ανά χιλίας δραχμάς κατ’ έτος (100), τας οποίας υποχρεούται ο Κ. Ν. Μπάτης να πληρώνη εις τον κύριον Χιλλ ή εις τον ιδιοκτήτην του χωρίου Κύριον Βρέσβιντζ εις το τέλος εκάστου έτους.

Υπόσχεται ο Ν. Μπάτης ν’ αποδώση και τον όποιον παραλαμβάνη σπόρον συνιστάμενον από εκατόν πεντήκοντα κιλά σίτου και εικοσιτέσσερα κιλά κριθής τον οποίον θέλει αφήσει εις το ίδιον χωρίον μετά την λήξιν της πενταετίας.

Αι επισκευαί των καταστημάτων του χωρίου ένθα διανέμουσιν οι κολήγοι εννοούνται εις βάρος όλαι του Κ. Ν. Μπάτη. Όσα πρόβατα, μελίσσια και βόας του ποιμνίου παραλαμβάνει ο Κ. Ν. Μπάτης υποχρεούται να παραδώση εν καιρώ της προθεσμίας εις τον ιδιοκτήτη ταύτα πάντα και όλα τα εκ τούτων γεννηθησόμενα όσα ήθελον κρατηθεί κατά γνώσιν του ποιμένος προς αύξησιν, το δε αυξάνειν τούτων θέλει μείνει εις όφελος του ιδιοκτήτου χωρίς να δύναται ο Κ. Ν. Μπάτης να πωλήση εξ αυτών κανένα. Τους δε αρωτήρας βόας θέλει παραδώση ο Κ. Μπάτης εις τους ιδιοκτήτας κατά την λήξιν της πενταετούς προθεσμίας του χωρίς έλλειμμα βοός, εάν δε τις των βοών τούτων φθάση εις τα έσχατον της ζωής του έχει την άδειαν ο Κ. Μπάτης να τον πωλή αντικαθιστών άλλον βουν.

Όταν ο θάνατος των ζώων είτε προβάτων ή μελισσίων αναβαίνει μέχρι των εκατόν, ο ελλείπων αριθμός θέλει αναπληρούσθαι επομένως απ’ τα γεννηθησόμενα πρόβατα ή μελίσσια εκ των μενόντων όταν όμως ο θάνατος αυτών υπερβαίνει τα εκατόν ή η ζημία αύτη συμβή αποδεδειγμένως εκ τύχης τότε η ζημία εννοείται εις βάρος του ιδιοκτήτου. Ο κ. Ι. Χιλλ, θέλει στείλει την παρούσαν συμφωνίαν εις τον ιδιοκτήτην κύριον Βρέσβιντζ, δια να εγκριθή»

Εγένετο εν Αθήναις τη δεκάτη Τετάρτη Σεπτεμβρίου του χιλιοστού οκτακοσιοστού τριακοστού εβδόμου έτους, αναγνωσθέν ενώπιον των συμβαλλομένων και των προσυπογεγραμμένων δύο μαρτύρων κυρίων Παύλου Σκουλούδη εμπόρου, Χριστοδούλου Ευαγγέλου μαθητού, κατοίκων Αθηνών γνωστών μοι, υπεγράφη παρ’ αυτών, εμού».

Πάνος Τότσικας, Αρχιτέκτονας, Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας