Η Πλατεία είχε την δική της ονομασία… (γιατί έτσι μας αρέσει)

Η Ηλιούπολη ως γνωστόν είναι η πόλη με τις πολλές πλατείες. Είναι ένα ιδιαίτερο γνώρισμα της περιοχής μας για το οποίο όλοι οι ντόπιοι είμαστε περήφανοι, ενώ οι ξένοι που έρχονται εδώ είναι μπλεγμένοι, αγανακτισμένοι  και συνήθως βρίζουν.

Αλλά οι πολλές πλατείες δεν είναι το μοναδικό γνώρισμα. Υπάρχει και κάτι ακόμα. Στην Ηλιούπολη τις πλατείες τις αποκαλούμε όχι σύμφωνα με την επίσημη ονομασία τους, αλλά όπως εμείς θέλουμε, νομίζουμε ή γουστάρουμε.

Κάτι βεβαίως που κάνουν οι άνθρωποι σε όλες τις καταστάσεις. Βαφτίζουν αλλιώς τα πράγματα.

Έτσι αποκαλούμε πλατεία του ΙΚΑ, την πλατεία μπροστά από το κτήριο του ΙΚΑ ενώ η επίσημη ονομασία της είναι Παλαιών Πατρών Γερμανού. Ποιος Ηλιουπολίτης την έχει πει έτσι; Ποιος λέει: “Είχα πάει στο ΙΚΑ στην πλατεία Παλαιών Πατρών Γερμανού¨; Κανείς φυσικά.

(Εντωμεταξύ το ΙΚΑ αντικαταστάθηκε από τον ΕΦΚΑ αλλά εμείς ΙΚΑ τα λέμε όλα εκεί. Ακόμη και το οικόπεδο απέναντι οικόπεδο ΙΚΑ το λέμε…)

Την αποκαλούμε πλατεία Κανάρια, ενώ η επίσημη ονομασία της είναι Πλατεία Γεωργίου Καραϊσκάκη. Υπάρχει και σχετικό άγαλμα στο κέντρο της, αλλά για εμάς δεν έχει σημασία. Πήρε το όνομά της από έναν κινηματογράφο το Σινέ Κανάρια που δεν υπάρχει πια, που με την σειρά του πήρε το όνομα του από μια ταβέρνα “Κανάρια” που αυτή και αν δεν υπάρχει πια… Πολλοί σημερινοί κάτοικοι και επισκέπτες την αποκαλούν επίσης “Πλατεία με τις τράπεζες”.

Την αποκαλούμε πλατεία του Βενέτη, η λίγο παλιότερα πλατεία του Λώλου (το περίφημο video club), ενώ το επίσημο όνομά της είναι πλατεία 28^ης Οκτωβρίου, έχει και άγαλμα Ηπειρώτισσας στο κέντρο της. Κανείς δεν το προσέχει. Αν κάποιος οδηγός το παρατηρήσει σίγουρα θα τρακάρει σε αυτόν τον κόμβο που θυμίζει πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου. Τώρα τελευταία ακούω να την λένε πλατεία Μπακάλικου, Eurobank η και Interamerican. Όλα μπορεί να τα πούμε αλλά πλατεία 28^ης Οκτωβρίου ποτέ.  

Από αυτό το παιχνίδι αλλαγής ονομάτων δεν θα μπορούσε να λείπει η «κεντρική», όχι παρουσιάστρια, αλλά πλατεία. Κεντρική πλατεία την λέμε εμείς, πλατεία Εθνικής Αντίστασης είναι το επίσημο όνομα και όχι Βασιλόπουλου…

Πλατεία Μανδηλαρά ονομάζεται επισήμως,  πλατεία Αστυνομικών την λέμε εμείς. Το όνομα το πήρε από τον δικηγόρο υπερασπίσεως στην δίκη  για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ. Σκοτώθηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες εν μέσω Χούντας το 1967. Αντί αυτού εμείς την αποκαλούμε πλατεία Αστυνομικών, προς τιμήν προφανώς της Χούντας (!) η οποία ίσως να ευθύνεται για τον θάνατο του Νικηφόρου Μανδηλαρά, αλλά σίγουρα ευθύνεται για τα Αστυνομικά αφού τότε δημιουργήθηκαν.

Γενικώς έχουμε μια τάση να μην λέμε τα πράγματα με το όνομά τους και αυτό δεν αφορά μόνο της πλατείες. Για παράδειγμα έχουμε την περίφημη διασταύρωση με τα ατυχήματα. Και αυτή έχει πολλά ονόματα. Ακόμη και τα επίσημά της, είναι αλλαγμένα. Είναι η διασταύρωση Παύλου Πεντάρη (πρώην Αθηνών) και Ηρώων Πολυτεχνείου (πρώην 17^Ης Νοέμβρη). Κανείς δεν τις λέει έτσι.

Τον συγκεκριμένο κόμβο τον λέμε Καρμανιόλα, Κακιά Σκάλα, σταυροδρόμι Θανάτου, λαιμητόμο και άλλα τέτοια ωραία. Είναι ένα σταυροδρόμι, που ενώ έχει φανάρι, μερικοί οδηγοί το αγνοούν. Αυτοί οι μερικοί οδηγοί  είναι περίπου 3 την εβδομάδα. Και έτσι όποιος μπει στην Πλατεία Πλαστήρα, (η οποία πρέπει να είναι η μοναδική πλατεία στον κόσμο που είναι πάνω σε στροφή λεωφόρου!) και κατεβαίνει την λεωφόρο Πεντάρη (πρώην Αθηνών) αφήνοντας πίσω του την  πλατεία Πλαστήρα, και πριν μπει στην πλατεία Αϊνστάιν… (γιατί ναι συμβαίνει και αυτό. Μόλις τελειώνει η μια πλατεία  στο καπάκι αρχίζει η άλλη πλατεία.) Μόλις λοιπόν αφήσει τις δυο back to back  πλατείες και πριν μπει στην πλατεία Αεροπορίας! (τρίτη πλατεία σε μια ευθεία 600 μέτρων)  έχει τρακάρει γιατί μεταξύ αυτής τις αλυσίδας πλατειών, υπάρχει φανάρι, το οποίο όμως για έναν άγνωστο λόγο  δεν το βλέπουν οι οδηγοί. Όπως δεν βλέπουν το ίδιο φανάρι, επίσης για τον ίδιο άγνωστο λόγο(!)  και όποιοι έρχονται από Αργυρούπολη, μέσω της Ηρώων Πολυτεχνείου (πρώην 17ης Νοέμβρη) για να πάνε προς κεντρική πλατεία (Εθνικής Αντίστασης). Μπερδευτήκατε; Έτσι μπερδεύονται και οι οδηγοί. Και όλοι αυτοί οι μπερδεμένοι που δεν βλέπουν το φανάρι, τα βλέπουν όλα μόλις “αγκαλιαστούν”.

Και κάπου μεταξύ πλατειών και φαναριών, ο κόμβος αυτός είναι η χαρά του εμπειρογνώμονα.

Επισήμως λέγεται πλατεία 25^ης Μαρτίου αλλά εμείς εδώ την αποκαλούμε «Κάτω Πλατεία» η «Πλατεία της Κάτω Ηλιούπολης» ή εσχάτως πλατεία του Προέδρου από το γνωστό σουβλατζίδικο που βρίσκεται εκεί.

Και Πάμε στην πλατεία Καποδίστρια. Όχι στο Ναύπλιο, αλλά εδώ στην Ηλιούπολη. Ναι έχουμε και τέτοια. Είναι η πλατεία Παραθύρα. Είναι η πλατεία του 206. Είναι η πλατεία της Αγίας Μαύρας. Είναι η πλατεία Τρύπιο Κατοστάρι…Όλες αυτές οι ονομασίες εκτόπισαν τον κυβερνήτη Καποδίστρια μακριά, γιατί έτσι θέλουμε και μπορούμε.

Κατηφορίζοντας προς τα Νότια θα περάσουμε από την πλατεία Ηρώδου του Αττικού. Που είναι αυτή; Τα πέριξ του Ναού της Αγίας Παρασκευής τεταρτημόρια τα οποία δημιουργούνται  από ένα αλλόκοτο ζικ ζακ που κάνει η Ελευθερίου Βενιζέλου, γιατί αλλιώς τα διερχόμενα αυτοκίνητα θα περνούσαν μέσα από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, παίρνοντας παραμάζωμα μανουάλια, καντήλια και πιστούς.  Όλο αυτό ονομάζεται πλατεία Ηρώδου του Αττικού. Αν και τελευταία ο δραστήριος σύλλογος Λευκαδίων, έχει καταφέρει να πάρει το ένα τεταρτημόριο, αυτό δίπλα στην εκκλησία και  να το ονομάσει πλατεία Λευκαδίων. Πλατεία μέσα στην πλατεία γιατί έτσι μπορούμε και θέλουμε.

Και μετά την δημοσίευση του άρθρου αυτού, Ηλιουπολίτης φίλος μας θύμισε άλλη μια “διπλή ονομασία”. Οπότε γίνεται η συμπλήρωση  άμεσα. Πρόκειται για την πλατεία Φλέμινγκ που όλοι την λέμε πλατεία Ηρώων ή πλατεία παρέλασης.

Όλα αυτά μπορεί στους ξένους να φαίνονται αλλόκοτα, αλλά για εμάς τους ντόπιους είναι τέχνη. Οι πολλές  πλατείες με  τους κύκλους των δρόμων, τους κύκλους της ζωής, καθορίζουν τις αντιλήψεις μας, σμιλεύουν τις ψυχές, δημιουργούν έναν κώδικα επικοινωνίας για Ηλιουπολίτες και Ηλιουπολίτισσες μόνο.

ΥΓ

Τελευταίο απόκτημα της Ηλιούπολης είναι μια ακόμη πλατεία. Η “ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΧΝΗΣ“, ο νεοσύστατος  φορέας με ενεργό πολιτιστικό και κοινωνικό ρόλο, που έχει παρουσιάσει πολλές εκδηλώσεις και ετοιμάζει ακόμη περισσότερες. Μια ακόμη πλατεία, συμβολικός κόμβος πολιτισμού ή όπως λέει το μετριοπαθές σύνθημά τους “Η καλύτερη πλατεία της Ηλιούπολης“.

Θ.Κ.