Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, το άγαλμα και τα σκουπίδια
«Δώδεκα μέρες μετά την εκδήλωση που διοργάνωσε ο Δήμος στο άγαλμα της Ηρώς Κωνσταντοπούλου. Πεταμένα τα στεφάνια με τα εθνικά χρώματα σαπίζουν σε μιαν άκρη.
Η εκδήλωση τα είχε όλα. Τραγούδια εποχής, μεγάλα λόγια για την 17χρονη ΕΠΟΝίτισσα, υποσχέσεις, σεβασμός στον αγώνα των ηρώων και άλλα πολλά…
Τραβήχτηκαν φωτογραφίες, ανέβηκαν ποστ, χρησιμοποιήθηκε η 17χρονη Ηρω ως φόντο και τελικά μόλις τελείωσαν οι φανφάρες το άγαλμα παραδόθηκε στα σκουπίδια. Κανείς δεν σκέφτηκε να μαζέψει τα στεφάνια, να καθαρίσει τον χώρο. Ενδεικτική εικόνα σεβασμού προς την ιστορία…
Δώδεκα μέρες μετά…»
…
Αυτά πληροφορηθήκαμε. «Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ». Χωρίς μουτζούρες, χωρίς γάνα και χωρίς τσίπα.
Το δημοσίευμα περονιάζει αληθινά την καρδιά.
Έλλειψη εθνικής συνείδησης, δημοκρατικής αγωγής; Ίσως.
Οπωσδήποτε αδιαφορία! Για την ιστορία. Γιατί, όπως και να έχουν τα πράγματα ας γνωρίζουμε ότι με την ιστορία μαθαίνουμε πως ό,τι έγινε υπέρ του ανθρώπου δεν δόθηκε δωρεάν. Χρειάστηκαν αγώνες και πάλι αγώνες καθημερινών ανθρώπων, με πρωτοπορία τα νιάτα, χρειάστηκε θυσία αίματος. Ακόμη και το ηλιοβασίλεμα σήμερα έχει μέσα του ως υδατογραφία, ένα κόμπο αίμα… Χρειάστηκε και η Ηρώ Κωνσταντοπούλου.
Εκτός, και αν πασχίζουμε να επαληθευτεί ο ποιητής:
Πώς μας θέλει η «αληθής Δημοκρατία»
Να μην ακούω και να μη βλέπω να πατώ.
Να μη νογάω και να ’χω το στόμα βουλωτό.
Να μη με φαρμακών’ η μπόχα του καιρού μου.
Χωρίς αφτιά και μάτια, μύτη και μυαλό,
μουγγός να πηαίνω, όποτε μού ’ρθει, προς νερού μου,
κι άμα τσινάει ο Γάδαρος να μη γελώ.
Και σα με καρυδώνουνε μουνούχο σκλάβο
οι Αμερικάνοι, εγώ να βλαστημάω το Σλάβο.
Κώστας Βαρναλης
…
Κι άντε ημέρες που έρχονται και που έμπλεοι εθνικής υπερηφάνειας θα γιορτάσουμε το ΟΧΙ, θα προβληματιστούμε ποιος το είπε και ποιος το υπερασπίστηκε, θα παρελάσουν όσοι/ες θα παρελάσουν, θα ακούσουμε τον ήχο των υπερηχητικών αεροπλάνων που «φυλάττουν» την πατρίδα, που θα πραγματοποιήσουν θαυμαστούς ελιγμούς, κάτι παρόμοιο με τους βομβαρδισμούς κάπου εκεί κάτω στο Λίβανο και όπου αλλού έχει ανάγκη η δημοκρατία, δηλαδή το ΝΑΤΟ. Πάντα ταύτα « προς εμπέδωσιν και παγίωσιν της δημοκρατίας».
Αεροβατώ; Ίσως. Είναι μια κάποια σκέψη: Η επανάσταση του 21 αφορά μόνο εκείνη τη γενιά, η Αντίσταση ετούτη και η χούντα την άλλη! Η αέναη αλλαγή μας αναγκάζει να προσκολληθούμε στο σήμερα. Τα άλλα στα σκουπίδια!
Μια μονάδα και η Ηρώ Κωνσταντοπούλου;
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, η δεκαεφτάχρονη ΕΠΟΝίτισσα έπεσε νεκρή στις 5 Σεπτεμβρίου 1944 από τις σφαίρες των Γερμανών κατακτητών.
Οι χιτλεροφασίστες την πήραν απ’ το Στρατόπεδο Χαιδαρίου μαζί με άλλους 49 αγωνιστές και τους εκτέλεσαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Βασανίστηκε απάνθρωπα στα μπουντρούμια της οδού Μέρλιν, χωρίς να προδώσει τις ιδέες και τους συντρόφους της. Άντεξε ακόμα κι όταν τα ανθρωπόμορφα κτήνη που την βασάνιζαν είχαν την διεστραμμένη ιδέα να της κάψουν τις μασχάλες με αναπτήρα.
Στη συνέχεια βρέθηκε στο Χαϊδάρι, στην απομόνωση του φοβερού «μπλοκ 15» και μετά στο θάλαμο των μελλοθανάτων.
Δυο μέρες πριν την πάρουν οι δήμιοι για εκτέλεση έγραψε σ’ ένα κομμάτι χαρτί τους παρακάτω στίχους. Το ποίημα διασώθηκε από τις συγκρατούμενές της:
Υπομονή κι υπομονή
Καρτέρει και καρτέρει
Και τούτος ο Σεπτέμβριος
Τη Λευτεριά θα φέρει.
Ως την Τετάρτη βρε παιδιά
Θ’ ανάψουνε τα φώτα
Θάχουμε λεύτερο ψωμί
Και μπόλικο σαν πρώτα.
Ως την Τετάρτη βρε παιδιά
Θάχουμε γεγονότα
Και στην ωραία Αθήνα μας
Θα λάμψουνε τα φώτα.
Με σεβασμό στον Άγνωστο
Θα πάνε οι Χαϊδαριώτες
Θα καταθέσουν στέφανο
Σα γνήσιοι πατριώτες.
…
Η Ηρώ Κωνσταντοπούλου ήταν ηρωίδα. Το καλύτερο μνημόσυνο θα ήταν να πασχίζουμε να μαθαίνουμε τα παιδιά μας την ιστορία.
Και οι ημέρες το απαιτούν και η θυσία το επιβάλλει να μάθουν κι αυτό:
Βρισκόμαστε τις πρώτες μέρες που κατελήφθη από τους Γερμανούς η Αθήνα και τοποθετήθηκε κυβέρνηση Δωσιλόγων.
«Ο Πρωθυπουργός κ. Τσολάκογλου εδέχθη χθες τους πολιτικούς ηγέτας της χώρας, κ.κ. Πάγκαλον, Γονατάν, Οθωναίον, Μάξιμον, Κ. Τσαλδάρη, Γ. Παπανδρέου, Π. Κανελλόπουλον, Β. Δηλιγιάννην, Γ. Πεσματζόγλου, Γ. Μερκούρην, Βελέτζαν και Πέτρον Ράλλην. Μετά τας συνομιλίας εδόθη εις τον Τύπον η κάτωθι επίσημος ανακοίνωσις: « Ο κ. Πρωθυπουργός ήκουσε μετά προσοχής τας γνώμας των ανδρών τούτων, αφού εξέθεσεν την κατάστασιν και τας ακολουθητέας κατευθύνσεις της Κυβερνήσεως. Πάντες ανεγνώρισαν ότι η Κυβέρνησις Εθνικής Ανάγκης είναι επιβεβλημένον να υποστηριχθή εκ μέρους πάντων των Ελλήνων άνευ επιφυλάξεων και ειλικρινώς. Επίσης πάντες ανεγνώρισαν το σφάλμα του εκπεσόντος καθεστώτος να κηρύξη τον πόλεμον κατά της Γερμανίας…»
Κομνηνού Πυρομάγλου, Ο Γεώργιος Καρτάλης και η εποχή του, τομ. Α΄, σελ. 136-137, Αθήναι, 1965
Μήπως, δεν πρέπει να τα μάθουν και αυτά; Μήπως πρέπει να πάνε κι αυτά σαν τα στεφάνια στο άγαλμα της Ηρώς Κωνσταντοπούλου;
Ρωτάω με απόλυτη ευγένεια.
Κίτσος ο προβληματιζόμενος