Ένας αιώνας Ηλιούπολη! Εορτασμοί για τα 100 χρόνια της πόλης μας ή εορτασμοί για το άνοιγμα του Ελληνικού;
Η Ηλιούπολη αυτή την χρονιά καταφέρνει να ακυρώσει την ευχή “να τα εκατοστίσεις” και την ακυρώνει επειδή ακριβώς το κατάφερε! Φέτος κλείνει τα 100 και προχωράει ακάθεκτη προς το μέλλον. Συμπληρώνει έναν αιώνα ζωής, μέσα στον οποίο από συνοικισμός με σποραδικά χτισμένα σπίτια γίνεται μια σύγχρονη πόλη, ζωντανό προάστειο της Αθήνας.
Ημερομηνία γέννησης 31 Μαρτίου 1925. Αυτό αναγράφει το “διάγραμμα ρυμοτομίας συνοικισμού Ηλιουπόλεως” που υπογράφει ο τότε Πρόεδρος Δημοκρατίας Π.Κουντουριώτης και ο τότε Υπουργός επί της συγκοινωνίας Ι.Βαλαλάς. Κάπως έτσι ξεκινά την ζωή της μια από τις ομορφότερες πόλεις του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας. Ομορφότερη λόγω θέσης, λόγω ρυμοτομίας, λόγω βουνού, λόγω ρεμάτων, λόγω κλίματος, λόγω ονόματος, λόγω ζωηράδας των κατοίκων θα μπορούσε κάποιος να πει και βεβαίως λόγω πλατειών!
“Ένας αιώνας Ηλιούπολη! Χρόνια μας πολλά! Μέχρι το 1925 υπήρχε «το χωρίον Καράς», ένα μικρό τσιφλίκι στον Αγ.Νικόλαο, που αριθμούσε 61 κατοίκους”, αναφέρει ο ΟΠΙ Ηλιούπολης (ομάδα προφορικής ιστορίας) στο σύντομο σημείωμά της και συμπληρώνει, “Οικιστές, χαρακτηριζόμενοι πλέον Ηλιουπολίτες, εγκαθίστανται εγκαινιάζοντας την πόλη μας, δελεασμένοι από την άπλα, τη θέα, το υγιεινό κλίμα. Χτίζουν σπίτια, στη μεγάλη τους πλειοψηφία φτωχικά, πολλές φορές με τα ίδια τους τα χέρια. Η Ηλιούπολη έχει γεννηθεί αλλά έχει μεγάλα προβλήματα. Παρά τις φανταχτερές διαφημίσεις της «Εταιρείας» για συχνή συγκοινωνία (ακόμα και σιδηρόδρομο!), «άφθονον ύδωρ», εμπορικά κέντρα και πάρκα, τουριστική ανάπτυξη, η κατάσταση που βιώνουν οι πρώτοι Ηλιουπολίτες είναι εντελώς διαφορετική. Σημειωτέον ότι πέραν της αξίας της γης, έχουν καταβάλει επιπλέον αντίτιμο για τη δημιουργία υποδομών από την «Εταιρεία». Όμως δεν βλέπουν φως (κυριολεκτικά). Ακόμα, δημιουργούνται αμφιβολίες κατά πόσον η «Εταιρεία» κατέχει νόμιμα ορισμένες περιοχές που πουλά. Αρχίζει ένας μακροχρόνιος αγώνας δημοσίου-ιδιωτικού συμφέροντος. Μπορούμε να πούμε με περηφάνεια πως η ιστορική πορεία έχει διαμορφώσει τη σημερινή μας Ηλιούπολη μια όμορφη πόλη. Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια. Να τα χιλιάσουμε!”
Οι εορτασμοί
Εδώ και έξι μήνες γίνεται μια προσπάθεια να συντονιστούν σύλλογοι και σωματεία της πόλης ώστε να εορτάσουν την επέτειο των 100 χρόνων. Αυτή η προσπάθεια έχει γίνει γνωστή και στην Δημοτική Αρχή χωρίς μέχρι τώρα να δείξει (και εδώ) το απαιτούμενο ενδιαφέρον αλλά και χωρίς να υπάρχει επίσημη αρνητική απάντηση.
Ένα επιχείρημα που ακούγεται είναι οτι το ρυμοτομικό σχέδιο δεν είναι ορόσημο, άρα δεν μπορεί να θεωρηθεί έναρξη μέτρησης. Προτείνεται από κάποιους το ορόσημο αυτό να είναι το 1928 έτος που η Ηλιούπολη ανακηρύχτηκε κοινότητα. Η απάντηση της ΟΠΙ καλύπτει με επάρκεια αυτή την άποψη.
“Ακούγονται μερικές φορές, κάποιες γραφειοκρατικές αντιλήψεις πως δεν έχει σημασία από πότε έχουμε Ηλιούπολη και Ηλιουπολίτες αλλά πότε έχουμε κάποια διοικητική πράξη (πχ. Η δημιουργία της Κοινότητας ή του Δήμου). Προτιμούμε να ακούμε τους Καθηγητές Ιστορίας (κι έχουμε αρκετούς στην πόλη μας) αλλά και την κοινή λογική. Πριν καν νομοθετηθεί ως Κοινότητα (1928) πολύ περισσότερο ως Δήμος (1964) η Ηλιούπολη έχει «ζωή». Εκατοντάδες οικογένειες εγκαθίστανται, χτίζουν, βιοπορίζονται κάνουν παιδιά. Η αντίθεση Ηλιουπολιτών-«Εταιρείας» δημιουργεί επιτροπές, τοπικές εφημερίδες, Σύλλογο Οικιστών Ηλιουπόλεως, Συλλαλητήρια (ακόμα και στο κέντρο της Αθήνας). Όλα αυτά σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνουν τον «χαρακτήρα» της πόλης και βέβαια αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ιστορίας μας”
Ο συντονισμός των φορέων της πόλης συνεχίζεται και μέσα στο έτος θα ξεκινήσουν μεμονωμένα από κάθε φορέα η με συμπράξεις, εκδηλώσεις αφιερωμένες στα 100 χρόνια του οικισμού της Ηλιούπολης. Το σωστό και αυτονόητο είναι ο Δήμος Ηλιούπολης να λάβει μέρος σε αυτή την ζωντανή διαδικασία της κοινωνίας. Να συνδράμει χωρίς να καπελώσει. Εάν δεν θέλει ή εάν δεν μπορεί οι φορείς πρέπει να συνεχίσουν. Στο πλαίσιο της αυτοτέλειας τους που έτσι κι αλλιώς έχουν πρέπει να παρέμβουν εορτάζοντας και να εορτάσουν παρεμβαίνοντας στην ζωή της πόλης. Είναι αυτονόητο χρέος τους. Είναι αυτονόητο χρέος όποιου αγαπά την πόλη να αξιοποιεί κάθε ορόσημο για συζήτηση, διάλογο, γόνιμες δράσεις και δημιουργική ενεργοποίηση των κατοίκων .
Άλλωστε τα προβλήματα της σημερινής Ηλιούπολης είναι τόσα και τέτοιου μεγέθους που η ενασχόληση από πολλούς φορείς μόνο καλό θα φέρει. Και το λέω αυτό επειδή οι εορτασμοί θα περιλαμβάνουν και πρέπει να περιλαμβάνουν δράσεις για το παρόν και το μέλλον της πόλης. Συνέδρια για την ιστορία και την εξέλιξη της Ηλιούπολης, θεματικές ημερίδες για το κυκλοφοριακό, το βουνό, την Δημόσια περιουσία, την απειλή που λέγεται “Πάρκο Ελληνικού” κλπ. Γι αυτά τα τόσο σημαντικά θέματα κανείς δεν συζητά επισήμως στην πόλη, κανείς από αυτούς που θα έπρεπε δεν διατυπώνει θέσεις και προτάσεις. Ας το κάνουν τουλάχιστον οι κάτοικοι με τους συλλόγους και τα σωματεία τους και μακάρι από αυτή την δράση να προκύψει ένα όραμα αντάξιο των αναγκών της πόλης και των κατοίκων της.
Για να γεφυρωθούν οι δυο απόψεις (“1925 ρυμοτομικό σχέδιο” ή “1928 ανακήρυξη κοινότητας”), μπορούν οι εορτασμοί να ξεκινήσουν από φέτος και να κορυφωθούν το 2028. Ας κρατήσουν οι χοροί και οι εορτασμοί 3 χρόνια. Τι μας πειράζει;
Μακάρι σε αυτή την κατεύθυνση να προσανατολιστούν φέτος του χρόνου και την μεθεπόμενη χρονιά περισσότεροι Ηλιουπολίτες, από νηπιαγωγεία μέχρι ΚΑΠΗ. Μόνο κέρδος θα έχει η πόλη και όλοι μας. Εκτός αν προέχουν οι εορτασμοί για την έναρξη λειτουργίας του “τέρατος” του Ελληνικού το οποίο απειλεί την Ηλιούπολη σε πολλά και ποικίλα επίπεδα. Εκτός αν πρέπει όλοι οι γύρω Δήμοι να σιγήσουν ώστε να αναδειχτεί το εμπορικό, οικιστικό, κυκλοφοριακό πρότυπο της κατανάλωσης και του κέρδους. Εκτός αν η “λαγνεία” για την “επένδυση” του Ελληνικού μπαίνει πάνω από την αγάπη για την Ηλιούπολη.
Δεν μπορώ να φανταστώ την εικόνα εκδηλώσεων από φορείς της Ηλιούπολης χωρίς την παρουσία εκπροσώπων της Δημοτικής Αρχής, την ίδια ώρα που οι ίδιοι εκπρόσωποι θα παραβρίσκονται (όπως ήδη βρίσκονται και διορίζονται) στις δράσεις και στις εκδηλώσεις εγκαινίων του Ελληνικού!!! Απόντες από την Ηλιούπολη και παρόντες στην Αργυρούπολη.
Εμείς μένουμε Ηλιούπολη και γιορτάζουμε Ηλιούπολη, χωρίς καζίνο του τζόγου και ουρανοξύστες της ξιπασιάς, χωρίς “παραλίες” για τους ιθαγενείς, χωρίς να ανεχόμαστε η Ηλιούπολη να μπει στην σκιά της Αργυρούπολης και χωρίς να επιτρέψουμε η Ηλιούπολη να καταστραφεί για να πλουτίζουν οι γνωστοί επιχειρηματικοί όμιλοι.
Χρόνια μας πολλά λοιπόν. Να τα χιλιάσεις Ηλιούπολη! Να σε χαιρόμαστε και να μας στροβιλίζεις όπως εσύ ξέρεις στις πλατείες σου!
Θ.Κ.
