Η εμπειρία ενός εργαζόμενου στην Υπηρεσία πρασίνου στο Παρίσι

Διαβάζοντας το κείμενο που δημοσιεύτηκε στο Hlioupolitimes σχετικά με τις μοκέτες που στρώνει ο Δήμος σε πάρκο της πόλης, ένας Έλληνας εργαζόμενος στην Δημοτική υπηρεσία Πρασίνου και Περιβάλλοντος του Δήμου Παρισίου, μας έστειλε το παρακάτω κείμενο, περιγράφοντας μας πως οι Δημοτικές αρχές στο Παρίσι αντιμετωπίζουν τα πάρκα και το πράσινο γενικότερα. Χρήσιμη εμπειρία για την Δημοτική Αρχή της πόλης μας, αλλά και για τους κατοίκους της.

Ακολουθεί το άρθρο.

Πέρασαν “νεράκι” που λέμε, 12 χρόνια στην Γαλλία και ειδικότερα στο Παρίσι. Μια μεγαλούπολη με τις ανέσεις και τις δυσκολίες της.

Θα αφήσουμε στην άκρη για σήμερα τις δυσκολίες, όσο γίνεται και θα μιλήσουμε για μία σημαντική πλευρά της ζωής ενός κατοίκου της Πανάμ (Panam’). Είναι η αγαπημένη ονομασία των παριζιάνων για την ίδια τους την πόλη.

Θα μπορούσαμε να μιλάμε για τους “άφταστους” κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας όπως συνέβη και με τους φοίνικες στην Πανεπιστημίου για παράδειγμα. Θα κάνουμε όμως μια βιωματική – συναισθηματική αναφορά και θα συνεχίσουμε σε σχέση με την χρήση, την λειτουργία, την οργάνωση και την συντήρηση των δημοσίων κήπων και πάρκων που αποτελούν μια σημαντική κληρονομιά της πόλης, προς κάθε νέα γενιά. 

 Αποτελεί, όσο και αν φαντάζει περίεργο, την ιστορική παρακαταθήκη της μεταβολής από την γαλλική φεουδαρχία και την προνομιακή θέση των Γάλλων ευγενών, να κατέχουν τους ιδιόκτητους κήπους τους, προς την σύγχρονη εκδημοκρατισμένη εκδοχή της Γαλλικής Αστικής Επανάστασης και της Παρισινής Κομμούνας, ότι οι κήποι και τα πάρκα του Παρισιού, είναι αυστηρά δημόσιος χώρος και ανήκουν στο λαό της πόλης.  

Ήταν ίσως η μεγαλύτερη έκπληξη και την κρατώ ως ανάμνηση, από την πρώτη στιγμή της άφιξης μου στο Παρίσι και μαζί με τις πρώτες επισκέψεις στα γνωστά μουσεία της πόλης, να περνάμε δίπλα ή και μέσα από μικρούς και μεγάλους δημόσιους κήπους και πάρκα. Ανακαλύπτεις τον ατελείωτο αριθμό τους, περνώντας και μόνο μέσα από κάθε γειτονιά και στενό είτε και από τις μεγάλες λεωφόρους, μέχρι να φτάσεις στον προορισμό σου. 

 Ήταν τέλος Μαΐου του ’12. Με ένα δροσερό αεράκι και τον ήλιο, να θριαμβεύει μετά από κάποιες μέρες βροχής και εντατικής δουλειάς, στην νέα μου εργασία. Η ανάγκη των παριζιάνων για ήλιο, είναι η πρώτη κινητήριος δύναμη που τους ωθεί για να βγουν χωρίς δισταγμό, να απολαύσουν, αυτό που μόνο σε μια χώρα της βόρειας Ευρώπης, μπορεί να αντιληφθεί κάνεις.

Η δική μου ανάγκη για ξεκούραση και αποσυμπίεση από τους ρυθμούς της εργασίας, με ώθησαν και μένα να κάνω το πρώτο βήμα και να ανακαλύψω αυτό που τόσο πολύ, οι παριζιάνοι αγαπούν να κάνουν μετά από το να γκρινιάζουν πάρα πολύ για το οτιδήποτε. Πικνίκ, αραλίκι και καλή παρέα είτε με  φίλους, συναδέλφους και συντρόφους, είτε με την συντροφιά ενός βιβλίου. Απολαμβάνοντας τις ελάχιστες αχτίδες ηλίου που έχει κατά μέσο όρο ηλιοφάνειας τον χρόνο, το Παρίσι.

Υποθέτω πως η αναγκαιότητα του μοιράσματος ενός αξιοπρεπούς χώρου που θα μπορεί να ηρεμεί και να χαλαρώνει τους “δαίμονες” , μιας μεγαλούπολης όπως το Παρίσι, είναι και ο βασικός λόγος και η αναγκαιότητα που επιφέρει η χρήση αυτών, ως χώρος απόδρασης από την καθημερινότητα. Έτσι παρατήρησα για πρώτη φορά, καλοσυντηρημένους χώρους από τα πολυάριθμα δημοτικά συνεργεία των κήπων, να εργάζονται  για το επιτυχές αποτέλεσμα να βλέπουμε πολλή βλάστηση, πολλά όμορφα και πολύχρωμα λουλούδια με το έντονο άρωμα τους, μέσα στα πολλά τετραγωνικά από καταπράσινο γρασίδι που σου δίνει την όρεξη και σε καλεί να ξαπλώσεις και να απολαύσεις ορισμένες στιγμές χαλάρωσης. Τα πελώρια πλατάνια με την “βαριά” σκιάς τους και τα σιντριβάνια όπου αναβλύζουν συνεχόμενα το νερό, από τις φυσικές πηγές της πόλης, όπου ανήκει στην δημόσια επιχείρηση νερού του Δήμου των Παριζιάνων.

Έτσι συμβαίνει, στην συντριπτική πλειοψηφία των κήπων και πάρκων όπου βρίσκονται “φυτεμένα” κατά εκατοντάδες, μέσα στον αστικό ιστό της πόλης. Το πράσινο, οι χώροι αναψυχής και πεζοδρομήσεις μαζί με την καθαριότητα της πόλης, έχουν γίνει το νούμερο ένα ζήτημα για τους δημότες του Παρισιού.  

 Ο δεσμός των κατοίκων της πόλης με τους χώρους αυτούς, φέρνει πολλές αναμνήσεις και συναισθήματα. Όσοι μας διαβάζουν αυτήν την στιγμή και είχαν και έχουν την τύχη να ζήσουν για αρκετό διάστημα στην πόλη, αντιλαμβάνονται την συναισθηματική φόρτιση. Άλλωστε ποιος δεν δελεάστηκε από τον ανέμελο ανοιξιάτικο Έρωτα της πόλης και δεν βίωσε αυτό που σου μένει βαθιά χαραγμένο από το πρώτο ραντεβού-πικνίκ στο Παρκ Μονσώ (Parc Monceau).

Τα τεράστια πικνίκ με παρέες και φίλους μουσικούς στον κήπο του πάρκου του Μπουτ Σομόν (Buttes Chaumont) με τον παράλληλο δρόμο του πάρκου να φέρει τιμητικά το όνομα, του μεγάλου ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης, Μάρκου Μπότσαρη (Rue Botzaris). Τις βόλτες από το κανάλι του Σεν Μαρτάν (St Martin) μέχρι το πάρκο της Βιλέτ (Parc de Villette) και εκεί στήνοντας καρτέρι, με την/τον σύντροφο σου, μέχρι το βράδυ για να μπεις στο συναυλιακό χώρο του Ζενίθ (Le Zénith) ή για να δεις στον εκθεσιακό χώρο της Φιλαρμονικής, έκθεση για την ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, Γιάννη Ξενάκη όπως και για συναυλία κλασσικής μουσικής.

Μήπως θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε την Γιορτή της Μουσικής, κάθε 21η Ιουνίου που η πόλη μετατρέπεται σε ένα τεράστιο πανηγύρι με μουσικούς σε κάθε γωνιά της πόλης όπως επίσης μέσα και έξω από τα πάρκα και τους κήπους. Τις υπέροχες στιγμές της εθνικής εορτής, της πτώσης της Βαστίλης, κάθε 14η Ιουλίου που πρέπει να πας από νωρίς στο πάρκο που ονομάζεται Πεδίον του Άρεως (Champ de Mars), για να απολαύσεις τα βεγγαλικά της γιορτής με φόντο τον Πύργο του Άιφελ. Ή μήπως θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε εκείνες τις πρώτες ανέμελες στιγμές με την άρση των περιορισμών από τον κορονοϊό, να μαζευόμαστε μεγάλες παρέες στον απέραντο γκαζόν του Παρκ Μονσουρί (Parc Montsouris). Η λίστα με τις αναμνήσεις δεν τελειώνει. Θα μπορούσα να συνεχίσω με πολλές ακόμα αναφορές χωρίς να χρειαστεί να κάνω ειδική μνεία, σε 6μηνίτικους πολιτικούς πρόσφυγες στην οδό Μιραμπώ (Rue Mirabeau)και με παστίτσιο που φτουράει.  

Η Διεύθυνση πρασίνου

Θα μπω τώρα, σε ένα άλλο κεφάλαιο. Θα μεταφέρω συνοπτικά την γνώση μου ως εργαζόμενος στην Διεύθυνση  Πρασίνου στον Δήμο του Παρισιού. Ξεκινώντας, θα κάνω αναφορά σε κάποια δομικά στοιχεία της λειτουργίας της υπηρεσίας πρασίνου του Δήμου.  

1. Υπάρχει σταθερή κεντρική διοίκηση που δεν αλλάζει κάθε φορά, από παράταξη σε παράταξη ανάλογα με τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών. Η κεντρική διοίκηση καθορίζεται από τα όργανα του Δήμου εάν κάνει σωστά την δουλειά της, αλλιώς αντικαθίσταται χωρίς να εμπίπτει στις βούλες του κάθε τυχοδιώκτη. Ενώ το οικονομικό σκέλος εξαρτάται από τα δημοτικά συμβούλια. Έτσι έχουν την τάση να λειτουργούν τυχοδιωκτικά να δίνουν στον ιδιωτικό τομέα υπερκοστολογημένα έργα και να κατασπαλουν δημόσιο χρήμα, ενώ οι υπηρεσίες του Δήμου Παρισίων έχουν και το κατάλληλο προσωπικό και το επιτελείο για να εκτελέσουν το οποιοδήποτε έργο. 
2. Το οργανόγραμμα της Υπηρεσίας έχει υπό την επίβλεψη της, την ιεραρχική σκάλα και κάνει την ποσοτική αναφορά για την λειτουργική ανάγκη όλων των υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων πολλών εξειδικευμένων επαγγελμάτων, όπου ο κάθε εργαζόμενος απαντά στο επιζητούμενο της υπηρεσίας. Οι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται, μέσω εξετάσεων που περνάνε με αξιοκρατικά κριτήρια από την ανεξάρτητη αρχή της λειτουργίας του δημοσίου τομέα και επιτροπής του Δήμου μέσω ανοιχτών διαδικασιών και όχι με άμεσες και φιλικές προσλήψεις, από κομματικούς σωλήνες των κραταιών πολιτικών κομμάτων. 
3. Υπάρχει η Σχολή Γεωπονικής του Μπρόιγ (École de Breuil), η οποία ανήκει αποκλειστικά στον δήμο και πρέπει να φοιτήσεις εκεί για να μπορέσεις να εργαστείς ως κηπουρός αργότερα, στην υπηρεσία Πρασίνου. Στα υπόλοιπα τεχνικά και υπηρεσιακά επαγγέλματα χρειάζεται η επίδειξη πτυχίου και η ελάχιστη 7χρονη προϋπηρεσία. 
4. Υπάρχει το τεράστιο δημοτικό θερμοκήπιο του  Φρεν (Centre Horticole de la Ville de Paris, Fresnes ), όπου καλλιεργούν όλα τα φυτά, λουλούδια και δέντρα τα οποία θα τα σπείρουν αργότερα στα πάρκα και τους κήπους της πόλης. Έτσι δεν πληρώνουν αμύθητα πόσα για φοίνικες που θα καούν από την ζέστη και δεν θα τους ποτίζουν. 
5. Υπάρχει υπόγειο σύστημα ποτίσματος, το οποίο καλύπτει όλες τις επιφάνειες που καλλιεργούν ανάλογα με τις ανάγκες, χωρίς να ξοδεύουν άσκοπα μεγάλες ποσότητες νερού. 
6. Διοργανώνει η υπηρεσία με την αιγίδα του Δήμου, διάφορες ανοιχτές θεματικές εκδηλώσεις για να φέρει πιο κοντά τους κατοίκους της πόλης και να αναγνωρίσουν τους ήρωες της καθημερινότητας και την συμβολή τους, με την εργασία τους που πολλές φορές περνάει απαρατήρητη, όπως για παράδειγμα η γιορτή των Κήπων (Fête des Jardins), όπου γίνεται κυρίως το τρίτο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου στο Παρκ Μονσουρί (Parc Montsouris). 

Εν κατακλείδι, θα ήθελα να κάνω μια ιδιαίτερη αναφορά στο περιβάλλοντα χώρο των πάρκων και κήπων και πιστεύω ότι μπορούμε να κλείσουμε εδώ. Έχουμε την “μαζοχιστικη” τάση, να χρησιμοποιούμε πράσινο γρασίδι και καταπράσινα δέντρα και ολόχρωμα φυτά και χώμα και άμμο και νερό, όταν θέλουμε να στολίσουμε κάποιο δημόσιο χώρο χωρίς τάπητες, μοκέτες και άλλα ψεύτικα πράγματα.

Η προσπάθεια να αποπροσανατολιστούν οι δημότες με δικαιολογίες του τύπου, κλιματική αλλαγή και τα σχετικά, δεν μπορούν να μας βρίσκουν σύμφωνους κάνοντας ευκολότερο το έργο της οποιασδήποτε δημοτικές αρχής ώστε να ξοδεύει ακόμα λιγότερα για τους δημότες και να εξασφαλίζει περισσότερα έσοδα, ως το μακρύ χέρι του κράτους που θα τα χαρίσει αργότερα στο επονομαζόμενους επενδυτές τους λένε άλλοι και άλλοι ολιγάρχες.  

Π. Α.